
در این مقاله به بررسی قرارداد کار پاره وقت، مهمترین قوانین و مقررات و نکات حقوقی می پردازیم. با همراهی وب سایت رادیو استخدام، از آخرین اطلاعات شغلی و موقعیتهای استخدامی مطلع شوید.
قرارداد کار پاره وقت چیست
قرارداد کار پاره وقت یا نیمه وقت، یکی از انواع قراردادهای رسمی کار است که در آن، نیروی کار و کارفرما توافق میکنند همکاری خود را در مدت زمانی کمتر از ساعات کاری استاندارد آغاز کنند.
این نوع قرارداد برای شرایطی مناسب است که کارگر نمیخواهد یا نمیتواند بهصورت تماموقت مشغول به کار شود.
منظور از کار پاره وقت چیست
زمانی که صحبت از کار پاره وقت میشود، منظور اشتغال در ساعات کاری کمتر از استانداردهای تعیینشده در قانون کار است.
بهطور دقیق، اگر کارگری روزانه کمتر از 8 ساعت یا در هفته کمتر از 44 ساعت فعالیت داشته باشد، این نوع اشتغال پاره وقت محسوب میشود.
قرارداد پاره وقت چیست
قرارداد پاره وقت، قراردادی است که بر اساس آن، نیروی انسانی و کارفرما بر ساعات کاری محدود توافق میکنند. این قرارداد میتواند ساعتی، نیمهوقت یا با روزهای کاری محدود باشد و تمام ویژگیهای حقوقی یک قرارداد رسمی را دارد.
قرارداد پاره وقت یعنی چه
یعنی نوعی توافق رسمی میان کارفرما و کارگر که در آن، فرد شاغل موظف است تنها بخشی از ساعات کاری معمول را انجام دهد. این نوع قرارداد بهویژه برای دانشجویان، افراد با شغل دوم، یا کسانی که تمایل به کار منعطف دارند، بسیار رایج است.
قرارداد کار پاره وقت در قانون کار
مطابق قانون کار جمهوری اسلامی ایران، قراردادهای پاره وقت کاملاً قانونی و قابل استناد هستند. قانونگذار در تبصرههای 1 و 2 ماده 35، بند الف ماده 37 و ماده 39، شرایط و الزامات قرارداد پاره وقت را بهصورت دقیق شرح داده است.
قرارداد کار پاره وقت قانون کار
بر اساس قانون کار، کارگران پاره وقت همانند سایر کارگران از حقوق قانونی مانند بیمه، عیدی، سنوات، مرخصی و حداقل مزد برخوردارند. میزان این مزایا بر اساس ساعات کاری واقعی آنها محاسبه میشود و هیچ کارفرمایی مجاز به حذف آنها نیست.
قرارداد پاره وقت در قانون کار
قانون کار تصریح کرده است که نوع قرارداد تأثیری بر شمول حمایتهای قانونی ندارد. بنابراین حتی اگر قرارداد پاره وقت باشد، الزامات بیمهای، مزایای رفاهی و مقررات انضباطی برای کارفرما و کارگر الزامی است.
قرارداد پاره وقت قانون کار
در تبصره 2 ماده 35 قانون کار آمده است که کارگران پاره وقت نیز باید به تناسب ساعت کارشان، از مزایای کامل قانونی بهرهمند شوند. اگر کارفرمایی از انجام این تعهدات خودداری کند، نیروی کار میتواند با مراجعه به مراجع حل اختلاف کار، شکایت خود را مطرح کند.
قرارداد کار پاره وقت
قرارداد کار پاره وقت در اصل همانند سایر قراردادهای کاری است؛ با این تفاوت که زمان کاری کمتری دارد. این قرارداد باید شامل تمام جزئیات از جمله میزان ساعت کار، دستمزد، مزایا و نوع همکاری باشد.
قرارداد کار پاره وقت 1404
در سال 1404، قراردادهای کار پاره وقت نیز همچنان مشمول قوانین جاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند. این قراردادها با توجه به شرایط اقتصادی، افزایش حداقل حقوق و نرخ جدید بیمهها تنظیم میشوند و رعایت آنها الزامی است.
قرارداد پاره وقت
اصطلاح “قرارداد پاره وقت” معمولاً به تمام اشکال همکاری با زمان کاری کمتر از تماموقت اطلاق میشود. این نوع قرارداد به رسمیت شناخته شده و قابل اجرا در تمام نهادهای کاری و قانونی است.
قرارداد پاره وقت 1404
با تغییر نرخ پایه حقوق در سال 1404، قراردادهای پاره وقت نیز باید بر اساس مقررات جدید بهروز شوند. کارفرما موظف است حداقل حقوق قانونی ساعتی را در قرارداد پاره وقت 1404 لحاظ کرده و پرداخت کند.
قرارداد کار پاره وقت ساعتی
نوعی از قرارداد پاره وقت، قرارداد کار ساعتی است. در این مدل همکاری، میزان دستمزد و مزایا به ازای هر ساعت کاری مشخص میشود. این نوع قرارداد در مشاغل پروژهای، آموزشی، خدماتی یا فصلی بسیار رایج است.
قرارداد پاره وقت ساعتی
در قرارداد پاره وقت ساعتی، حقوق و مزایا بر مبنای تعداد ساعات کاری واقعی پرداخت میشود. این نوع قرارداد باید دقیق تنظیم شود تا از تضییع حقوق کارگر جلوگیری گردد.
قرارداد کار پاره وقت با بیمه
بر اساس تعریف قانون کار، هر نوع فعالیتی که در ازای دریافت مزد انجام شود، تحت شمول قانون کار قرار میگیرد. در این میان، میزان زمان همکاری (چه پاره وقت و چه تمام وقت) هیچ تأثیری در اصل شمول قانون کار نخواهد داشت.
بنابراین، اگر قرارداد کاری میان نیروی کار و کارفرما برقرار شود، حتی اگر پاره وقت باشد، مشمول همه مقررات مربوطه از جمله بیمه خواهد بود.
قرارداد کار پاره وقت بدون بیمه
برخی کارفرمایان تصور میکنند که به دلیل کم بودن ساعات کاری در پاره وقت، نیازی به بیمه کردن نیروی کار نیست. این تصور کاملاً نادرست بوده و خلاف قانون است.
در صورتی که قرارداد پاره وقت تنظیم شده باشد و کارگر مزد دریافت کند، کارفرما موظف است طبق قانون، نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام کند.
قرارداد پاره وقت بدون بیمه
قرارداد پاره وقت بدون پرداخت بیمه، غیرقانونی محسوب میشود و کارگر این اختیار را دارد که از طریق اداره کار یا سازمان تأمین اجتماعی، شکایت کرده و حقوق خود را مطالبه نماید.
عدم پرداخت بیمه، تخلف از ماده 48 قانون کار و قوانین تأمین اجتماعی است.
حق بیمه قرارداد پاره وقت
طبق ماده 48 قانون کار، همه کارگران مشمول قانون کار باید تحت پوشش تأمین اجتماعی قرار گیرند. در قراردادهای پاره وقت نیز، حق بیمه باید متناسب با ساعات کاری پرداخت شود. به عنوان مثال، اگر کارگر روزانه 3 ساعت کار کند، پس از هر 8 ساعت کاری مجموع، یک روز کاری کامل برای پرداخت بیمه محاسبه میشود.
بیمه قرارداد پاره وقت
در قراردادهای کار پاره وقت، بیمه همانند قراردادهای تماموقت الزامی است، اما میزان آن بر اساس ساعات کار واقعی محاسبه میشود. سازمان تأمین اجتماعی برای هر 8 ساعت کار، یک روز بیمه در نظر میگیرد.
بنابراین، کارگر پاره وقت نیز باید از تمام مزایای بیمهای مانند بازنشستگی، حوادث، درمان و بیکاری برخوردار باشد.
مرخصی قرارداد پاره وقت
یکی از تفاوتهای مهم میان قرارداد کار پاره وقت و تماموقت، میزان بهرهمندی از مرخصیها است. در قرارداد پاره وقت، بهخصوص زمانی که همکاری برای مدت کوتاهی (مثلاً چند هفته یا ماه) تعریف شده باشد، معمولاً مرخصی با حقوق لحاظ نمیشود.
اما این بهمعنای عدم وجود حق مرخصی برای نیروهای پاره وقت نیست.
مرخصی در قرارداد پاره وقت
اگر قرارداد پاره وقت بهصورت مستمر و در بلندمدت تنظیم شده باشد، کارگر میتواند با استناد به سابقه کار و وضعیت بیمهپردازی خود، درخواست مرخصی با حقوق داشته باشد.
مرخصی در قرارداد کار پاره وقت
همچنین تمام کارگران پاره وقت، مانند سایر نیروها، از تعطیلات رسمی با حقوق برخوردار هستند و کارفرما حق ندارد آنها را از این حق قانونی محروم کند.
مقدار مرخصی در قرارداد پاره وقت
مقدار مرخصی در قراردادهای پاره وقت تناسب مستقیم با تعداد روزهای کاری فرد در هفته و میزان ساعت کاری دارد. بهعنوان مثال، اگر کارگری 3 روز در هفته مشغول به کار باشد، میزان مرخصی استحقاقی سالانه او نیز به تناسب همین تعداد روز محاسبه خواهد شد.
همچنین، مرخصی استعلاجی و مرخصی بدون حقوق برای تمام کارگران پاره وقت، مانند کارگران تماموقت، قابل استفاده است.
تفاوت قرارداد پاره وقت و تمام وقت
اصلیترین تفاوت میان قرارداد پاره وقت و قرارداد تمام وقت، در میزان ساعات کاری افراد نهفته است. در قرارداد تماموقت، طبق قانون کار، کارگر موظف است روزانه 8 ساعت یا بهطور دقیقتر 7 ساعت و 33 دقیقه در محل کار حاضر باشد و وظایف خود را انجام دهد.
این زمان، مبنای تمامی محاسبات حقوق، بیمه و مزایا در قراردادهای تماموقت است.
تفاوت کار پاره وقت و تمام وقت
در مقابل، در قرارداد کار پاره وقت، مدت زمان فعالیت کارگر براساس توافق دو طرف و با توجه به نیاز کارفرما و شرایط فرد تعیین میشود.
برای نمونه، پزشکی که تنها نیمی از روز را در مطب خود حضور دارد، نیازی به استخدام نیروی تماموقت ندارد. یا فردی ممکن است تنها بخواهد در ساعاتی محدود فعالیت کند.
در این شرایط، قرارداد پاره وقت امکان انعطافپذیری بیشتری را برای هر دو طرف فراهم میکند.
تفاوت پاره وقت و تمام وقت
از نظر قانونی، حقوق پایه، بیمه، سنوات، عیدی، پاداش و سایر مزایا برای نیروهای پاره وقت همانند نیروهای تمام وقت محاسبه میشود، اما بر مبنای ساعت کاری. یعنی هرچند مزایا از نظر نوع تفاوتی ندارند، اما مقدار آنها متناسب با میزان حضور و فعالیت کارگر خواهد بود.
برای محاسبه دقیق دستمزد در قراردادهای پاره وقت، ابتدا باید دستمزد پایه یک ساعت کار در قرارداد تماموقت مشخص شود و سپس این عدد در تعداد ساعات کاری مندرج در قرارداد پاره وقت ضرب گردد.
قوانین قرارداد پاره وقت
قرارداد پاره وقت نیز مانند سایر انواع قراردادهای کاری، تحت پوشش کامل قانون کار جمهوری اسلامی ایران است. این نوع قرارداد مشمول ماده 7، تبصرههای ماده 35، ماده 37، ماده 39 و سایر مواد مرتبط قانون کار میباشد.
طبق این قوانین، کارگران پاره وقت باید از حقوق پایه، مزایا، بیمه، عیدی، سنوات، مرخصی و پاداش برخوردار باشند. تنها تفاوت، در نحوه محاسبه این موارد بر اساس ساعات کاری است.
قوانین قرارداد کار پاره وقت
همچنین در آییننامههای اجرایی قانون کار، قراردادهای ساعتی و کارمزدی پاره وقت بهطور ویژه بررسی شدهاند و الزامات خاصی برای کارفرماها در نظر گرفته شده است.
بهطور کلی، قانون تأکید دارد که نوع قرارداد نباید منجر به کاهش حقوق اساسی نیروی کار شود.
شرایط قرارداد پاره وقت
شرایط تنظیم قرارداد پاره وقت باید بهطور شفاف میان کارگر و کارفرما توافق و در قرارداد قید شود. مهمترین این شرایط عبارتاند از:
-
تعیین دقیق ساعت کاری در روز یا هفته
-
میزان دستمزد ساعتی یا روزانه
-
تعیین نحوه محاسبه مزایا مانند عیدی، سنوات و مرخصی
شرایط قرارداد کار پاره وقت
-
نحوه پرداخت بیمه و مالیات
-
مدت قرارداد و امکان تمدید یا فسخ آن
-
شرایط مرخصی با حقوق، استعلاجی و بدون حقوق
هر قرارداد پاره وقت باید مکتوب باشد و ترجیحاً در چارچوب فرمهای مورد تأیید اداره کار تنظیم شود تا در صورت بروز اختلاف، قابلیت پیگیری قانونی داشته باشد.
مالیات قرارداد پاره وقت
در مورد مالیات نیز قانون تفاوتی بین قرارداد پاره وقت و تمام وقت قائل نیست. بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم، هر فردی که درآمدی از کار دریافت میکند، مشمول پرداخت مالیات خواهد بود.
در قراردادهای پاره وقت، میزان مالیات بر اساس درآمد واقعی فرد محاسبه میشود. اگر درآمد فرد از حد نصاب معافیت مالیاتی سالانه (مثلاً در سال 1404) کمتر باشد، نیازی به پرداخت مالیات نخواهد داشت.
مالیات قرارداد کار پاره وقت
اما در صورت عبور از این سقف، کارفرما موظف است مالیات را از حقوق کارگر کسر و به سازمان امور مالیاتی واریز کند. نکته مهم این است که کارگران پاره وقت نیز میتوانند برگه مالیات بر درآمد سالیانه خود را از سازمان امور مالیاتی دریافت و بررسی کنند.
تفاوت قرارداد ساعتی و پاره وقت
قرارداد ساعتی نوعی از قرارداد پارهوقت است که پرداخت دستمزد بهصورت دقیق بر اساس تعداد ساعات کارکرد انجام میشود.
اما در قرارداد پارهوقت ممکن است دستمزد بهصورت روزانه یا توافقی برای یک دوره مشخص پرداخت شود.
درواقع، هر قرارداد ساعتی پارهوقت است، اما هر پارهوقت الزاماً ساعتی نیست.
کاربرد قرارداد کار پاره وقت
این نوع قرارداد برای مشاغلی مناسب است که نیاز به حضور تماموقت ندارند؛ مانند مدرسین، منشی نیمهوقت، پزشکان یا مشاوران.
همچنین برای افرادی که دنبال انعطاف در ساعات کاری هستند (مثل دانشجویان یا مادران شاغل)، گزینهای ایدهآل بهحساب میآید.
کار با قرارداد کار پاره وقت
کار کردن با قرارداد پاره وقت باعث میشود فرد زمان آزاد بیشتری داشته باشد و در عین حال از مزایای قانونی مثل بیمه و سنوات بهرهمند شود. البته حقوق دریافتی و مزایا نسبت به تماموقت کمتر و متناسب با ساعات کاری خواهد بود.
هزینه قرارداد کار پاره وقت
هزینه کارفرما برای استخدام نیروی پاره وقت کمتر از نیروی تماموقت است، چون مزایا، بیمه و مالیات بر اساس ساعات کار محاسبه و پرداخت میشود.
از طرفی، برای کارگر هم این نوع قرارداد ممکن است درآمد کمتری داشته باشد، اما مزایای قانونی همچنان برقرار است.
متن قرارداد کار پاره وقت
این قرارداد بین کارفرما و کارگر برای انجام کار بهصورت پارهوقت مطابق با ماده ۷ قانون کار و سایر مقررات مربوطه منعقد میشود. در این قرارداد باید موارد زیر مشخص باشد:
-
مشخصات طرفین
-
نوع کار و محل انجام آن
-
میزان ساعت کاری در روز یا هفته
متن قرارداد پاره وقت
-
دستمزد ساعتی یا ماهیانه
-
شرایط پرداخت بیمه، مالیات و مزایا
-
مدت قرارداد و نحوه فسخ
-
میزان مرخصی و تعطیلات
این قرارداد لازم است بهصورت مکتوب و در دو نسخه تنظیم شده و توسط طرفین امضا گردد.
جدول قرارداد کار پاره وقت
در قراردادهای پارهوقت معمولاً یک جدول یا فرم ساده برای درج موارد زیر استفاده میشود:
عنوان | توضیحات |
---|---|
نام و نام خانوادگی کارگر | |
سمت شغلی | |
روزها و ساعات کاری | مثلا شنبه تا چهارشنبه، 4 ساعت روزانه |
دستمزد ساعتی | مثلا 120,000 تومان |
مدت قرارداد | 6 ماه از تاریخ … |
بیمه و مالیات | پرداخت طبق قانون کار |
مرخصی و مزایا | بر اساس ساعات کاری محاسبه میشود |
قرارداد کار پاره وقت اداره کار
برای رسمی بودن و جلوگیری از اختلافات، اداره کار توصیه میکند قراردادهای پاره وقت:
-
در فرمهای رسمی یا تاییدشده تنظیم شوند
-
کلیه جزئیات مربوط به شغل، دستمزد، بیمه و مزایا را شامل شوند
قرارداد پاره وقت اداره کار
-
به اداره کار منطقه ارائه یا ثبت شوند (در صورت نیاز)
-
یک نسخه از آن نزد هر طرف باقی بماند
این قراردادها همانند قرارداد تماموقت از حمایتهای قانونی برخوردارند و باید طبق الزامات قانون کار جمهوری اسلامی ایران تنظیم شوند.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬