
در این مقاله، به موضوع بررسی استخدام رسمی پرداخته ایم. سایت ما با ارائه مقالات آموزشی، نکات حرفهای و راهنماییهای ارزشمند، به شما کمک میکند تا در فرآیند جستجوی شغل موفقتر باشید. با همراهی وب سایت رادیو استخدام، از آخرین اطلاعات شغلی و موقعیتهای استخدامی مطلع شوید.
استخدام رسمی
استخدام رسمی یکی از معتبرترین و پایدارترین شیوههای جذب نیروی انسانی در نهادها و سازمانهای دولتی ایران است. در این نوع استخدام، فرد پس از طی فرآیندهای قانونی و آزمونهای لازم، بهعنوان کارمند رسمی دولت شناخته میشود و از امتیازاتی چون امنیت شغلی، حقوق و مزایای ثابت، بیمههای اجتماعی و امکان ارتقاء شغلی برخوردار خواهد بود.
استخدام رسمی یعنی چه
استخدام رسمی به معنای جذب افراد در نهادهای دولتی یا برخی نهادهای عمومی غیر دولتی با ضوابط خاص و با هدف اعطای شغل دائم است. کارمند رسمی پس از گذراندن دوره آزمایشی و دریافت حکم قطعی، به استخدام دائم درمیآید و قوانین مربوط به استخدامهای رسمی بر او اعمال میشود.
ضرورت استخدام رسمی
با توجه به ناپایداری شغلی در بسیاری از مشاغل آزاد و خصوصی، استخدام رسمی همچنان یکی از امنترین و پرتقاضاترین نوع استخدامها در ایران بهشمار میرود. این نوع استخدام، نیروی انسانی را به لحاظ حقوقی، مالی و شغلی تحت حمایت دولت قرار میدهد و موجب افزایش انگیزه و تعهد کاری در کارکنان میشود.
مراحل استخدام رسمی شدن
برای استخدام رسمی شدن، معمولاً باید فرآیندهای خاصی طی شود. این مراحل شامل ثبتنام در آزمونهای استخدامی دولتی (معمولاً از طریق سازمان سنجش یا جهاد دانشگاهی)، شرکت در آزمون، قبولی در مصاحبه و گزینشهای عقیدتی، سیاسی و سلامت جسمانی است. سپس فرد وارد دوره استخدام آزمایشی شده و در صورت موفقیت، به صورت قطعی استخدام میشود.
چگونه استخدام رسمی شویم
در کشور ما، استخدام در دولت از دو طریق انجام میشود. نخست، آزمون استخدامی سالانه توسط سازمان سنجش برگزار میشود و برخی دستگاهها مانند شرکت هواپیمایی و دادگستری از بین پذیرفتهشدگان، پس از مصاحبه گزینشی، نیرو جذب میکنند. در شیوه دوم، خود سازمانها آزمون برگزار کرده و پس از مصاحبه، نیروی موردنظر را استخدام میکنند، مانند وزارت اطلاعات و وزارت بهداشت. پس از قبولی در آزمون و مصاحبه، کارمندان ابتدا بهصورت پیمانی استخدام میشوند و با گذر زمان امکان تبدیل وضعیت به رسمی دارند.
شرایط استخدام رسمی
شرایط استخدام رسمی شامل تابعیت جمهوری اسلامی ایران، اعتقاد به دین اسلام یا یکی از ادیان رسمی کشور، نداشتن سوءپیشینه کیفری مؤثر، دارا بودن سلامت جسمی و روانی، داشتن شرایط سنی (معمولاً زیر 40 سال) و داشتن مدرک تحصیلی مرتبط است. همچنین، فرد باید در آزمونهای مربوطه پذیرفته شود.
شرایط ورود به استخدام رسمی
ورود به استخدام رسمی در ایران نیازمند قبولی در آزمونهای استخدامی سراسری و کسب حدنصاب در مصاحبههای تخصصی و عقیدتی است. برخی مشاغل نیز ممکن است نیازمند سابقه کاری یا مهارتهای خاصی باشند. داشتن رزومه قوی و آمادگی برای رقابت در فضای پرتراکم استخدامی، نقش مهمی در موفقیت دارد.
سن استخدام رسمی
طبق قوانین عمومی، حداقل سن استخدام رسمی 18 سال و حداکثر آن 40 سال است. البته این محدودیت میتواند با توجه به شرایط و نوع سازمان متفاوت باشد. برخی نهادها برای مشاغل خاص یا استخدامهای خاص، شرایط سنی متفاوتی تعیین میکنند.
قوانین استخدام رسمی
قوانین استخدام رسمی از سوی سازمان امور اداری و استخدامی کشور تدوین و به دستگاههای اجرایی ابلاغ میشود. این قوانین شامل مقررات مربوط به نحوه جذب، ارزیابی عملکرد، حقوق و مزایا، ارتقاء شغلی و بازنشستگی کارکنان رسمی است.
قانون کار استخدام رسمی
کارکنان رسمی تابع مقررات خاص خود هستند و قانون کار بهطور مستقیم شامل حال آنها نمیشود. بلکه آییننامهها و مقررات اداری ناظر بر آنهاست. تفاوت مهم استخدام رسمی با سایر قراردادها نیز در همین موضوع نهفته است.
ضوابط استخدام رسمی
ضوابط استخدام رسمی شامل دستورالعملها، بخشنامهها و آییننامههایی است که شرایط، مراحل و نحوه گزینش و استخدام را مشخص میکند. رعایت این ضوابط برای تمامی نهادها الزامی است و تخطی از آنها میتواند موجب ابطال فرآیند استخدام شود.
انواع استخدام های رسمی
در نظام اداری ایران، استخدام رسمی به دو نوع آزمایشی و قطعی تقسیم میشود. استخدام آزمایشی یک دوره موقت برای ارزیابی عملکرد و صلاحیت فرد است که پس از آن، در صورت تأیید نهایی، به استخدام رسمی قطعی تبدیل میشود.
استخدام رسمی آزمایشی
شاید با مفهوم استخدام رسمی آزمایشی و دلایل وجود این دوره آشنایی نداشته باشید. زمانی که یک کارمند بهطور رسمی وارد استخدام سازمان دولتی میشود، عزل یا برکناری او به آسانی امکانپذیر نیست. به همین دلیل، دولت برای تغییر وضعیت کارمندان به رسمی قطعی، حساسیت بیشتری به خرج میدهد.
استخدام رسمی آزمایشی چیست
در این راستا، دورهای آزمایشی به مدت دو تا سه سال تعیین شده است. طبق تبصره 1 ماده 46 قانون خدمات کشوری، فرد باید پس از گذراندن این دوره، تأییدیههای لازم را دریافت کند تا شرایط تبدیل وضعیت به استخدام رسمی قطعی را داشته باشد.
مزایای استخدام رسمی آزمایشی
مزایای استخدام رسمی آزمایشی نسبت به سایر قراردادها همچنان قابل توجه است، از جمله دسترسی به بیمه درمانی، حقوق ثابت، بهرهمندی از برخی مزایای اداری و آمادهسازی برای ورود به استخدام دائم.
قوانین استخدام رسمی آزمایشی
قوانین مربوط به استخدام آزمایشی در نظام اداری کشور شامل ارزیابی مداوم عملکرد، رعایت نظم و انضباط اداری و اثبات توانمندی حرفهای فرد در طول دوره آزمایشی است. در صورتی که این موارد رعایت نشود، فرد از ادامه همکاری بازمیماند.
مدت استخدام رسمی آزمایشی
مدت زمان استخدام رسمی آزمایشی در اکثر دستگاههای اجرایی کشور 6 ماه تا 1 سال در نظر گرفته میشود. پس از پایان این دوره، در صورت تأیید نهایی توسط مدیران بالادستی و واحد منابع انسانی، حکم رسمی قطعی صادر میشود.
تفاوت استخدام رسمی آزمایشی با رسمی
حقوق، مزایا و شرایط کاری کارمندان رسمی آزمایشی با کارمندان رسمی قطعی برابر است. برای تبدیل وضعیت از رسمی آزمایشی به رسمی قطعی، کارمندان باید سه شرط اصلی زیر را تحقق بخشند:
اثبات لیاقت، توانمندی، خلاقیت، نظم و انضباط که این موارد توسط کمیته تخصصی صلاحیتسنجی کارمندان ارزیابی میشود.
گذراندن دورههای آموزشی مرتبط و کسب امتیازات موردنیاز.
کسب تأییدیه در مرحله گزینشها.
در صورتی که کارمند رسمی آزمایشی پس از پایان دوره تعیینشده نتواند شرایط تبدیل وضعیت به رسمی قطعی را احراز کند، سه حالت ممکن پیش میآید:
کارمند به وضعیت پیمانی بازگردانده میشود.
دوره آزمایشی برای مدت دو سال دیگر تمدید خواهد شد.
استخدام فرد بهطور کامل لغو میگردد.
کارمندانی که مشمول یکی از سه حالت فوق شوند، تا یک سال از شرکت در آزمونهای استخدامی دولتی محروم خواهند بود.
استخدام رسمی قطعی
در استخدام رسمی، کارمند یک حکم رسمی دریافت کرده و در یکی از دوازده رشته کاری مشمول قانون استخدام کشوری در ادارات، سازمانها یا وزارتخانههای دولتی مشغول به فعالیت میشود. متن حکم رسمی شامل تمامی شرایط کاری فرد از نخستین روز استخدام است. این نوع استخدام مستلزم رعایت شرایط خاصی برای ورود فرد بوده و در صورت داشتن تمامی شرایط مورد نظر، کارمند به صورت دائمی به استخدام دولت درخواهد آمد.
استخدام رسمی قطعی چیست
برای تبدیل وضعیت به استخدام رسمی، کارمندان باید در آزمون استخدام کشوری و مصاحبههای مختلف موفق شوند. عوامل مهمی همچون سن، وضعیت انجام خدمت سربازی، سهمیه اقشار خاص، سلامت جسمی و روانی، نداشتن سوءسابقه، اجتناب از فساد و اعتیاد، و پایبندی به قوانین جمهوری اسلامی جزو شرایط اساسی ورود به این نوع شغل در ادارات دولتی به شمار میروند.
حکم استخدام رسمی قطعی
حکم قطعی معمولاً از سوی بالاترین مقام اداری سازمان صادر میشود و نشاندهنده تبدیل وضعیت فرد از آزمایشی به رسمی قطعی است. این حکم مبنای پرداخت حقوق، سنوات و مزایای بازنشستگی خواهد بود.
مزایای استخدام رسمی قطعی
با رسمی شدن قطعی، مزایای کامل یک شغل دولتی در اختیار فرد قرار میگیرد، از جمله: بازنشستگی مطمئن با سوابق کامل بیمه دریافت مستمر افزایشهای سنواتی و رتبهبندی امکان شرکت در طرحهای ارتقا و پاداشهای عملکرد انتقال بین سازمانهای مختلف دولتی امنیت کامل شغلی
ممنوعیت استخدام رسمی
برخی قوانین یا شرایط بودجهای ممکن است در برهههایی از زمان مانع از استخدام رسمی نیروهای جدید شود. این موضوع در مواقعی مانند محدودیت بودجه، تعدیل ساختار اداری یا اولویت دادن به قراردادهای کوتاهمدت مشاهده میشود.
انصراف از استخدام رسمی
در صورتی که فردی پس از پذیرش به استخدام رسمی قصد انصراف داشته باشد، باید طبق قوانین اداری اقدام کند. انصراف پیش از پایان دوره تعهد میتواند تبعاتی مانند بازپرداخت هزینهها یا محرومیت از استخدام مجدد در پی داشته باشد.
جریمه انصراف از استخدام
رسمی در بیشتر موارد، فردی که از استخدام رسمی انصراف میدهد، موظف به پرداخت بخشی از هزینههایی است که سازمان برای آموزش یا جذب وی صرف کرده است. همچنین ممکن است تعهد خدمت چندساله نیز بر او اعمال شود.
اخراج استخدام رسمی
اخراج کارکنان رسمی بهسادگی امکانپذیر نیست و تنها در صورت تخلفهای شدید، ترک مکرر خدمت، عدم رعایت قوانین اداری و انضباطی یا اثبات ناتوانی حرفهای، با رأی هیئت رسیدگی به تخلفات اداری صورت میگیرد.
ضریب استخدام رسمی
ضریب استخدام رسمی یکی از عوامل تأثیرگذار بر حقوق و مزایای دریافتی است. این ضریب با توجه به رتبه شغلی، مدرک تحصیلی، سابقه خدمت و موقعیت سازمانی فرد تعیین میشود.
لغو حکم استخدام رسمی
لغو حکم استخدام رسمی تنها در صورت وجود تخلف، ارائه مدارک جعلی در فرآیند جذب یا عدم احراز شرایط قانونی در دوره آزمایشی قابل انجام است. در چنین شرایطی، حکم صادره باطل و همکاری پایان مییابد.
لغو استخدام رسمی
لغو استخدام رسمی نیز ممکن است در قالب انصراف شخصی، اثبات تخلف یا تعدیل ساختار سازمانی انجام گیرد. این فرآیند با طی مراحل قانونی و صدور رأی مراجع ذیصلاح اجرا میشود.
آزمون استخدام رسمی
آزمونهای استخدام رسمی از مهمترین ابزارهای جذب نیروی انسانی در کشور هستند که معمولاً توسط سازمان سنجش یا سایر نهادهای مجری برگزار میشوند و شامل ارزیابی علمی، عمومی و تخصصی داوطلبان میشوند.
ظرفیت استخدام رسمی
ظرفیت جذب نیروی رسمی توسط هر نهاد، بسته به بودجه، نیاز سازمانی و مجوزهای صادره از سوی دولت مشخص میشود. این ظرفیت هر سال در دفترچههای آزمون اعلام میشود و رقابت برای آن شدید است.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬