
در این مقاله، به موضوع بررسی استخدام پیمانی و انواع آن پرداخته ایم. سایت ما با ارائه مقالات آموزشی، نکات حرفهای و راهنماییهای ارزشمند، به شما کمک میکند تا در فرآیند جستجوی شغل موفقتر باشید. با همراهی وب سایت رادیو استخدام، از آخرین اطلاعات شغلی و موقعیتهای استخدامی مطلع شوید.
استخدام پیمانی چیست
استخدام پیمانی یکی از متداولترین روشهای جذب نیرو در کشور به شمار میرود، اما همزمان، ابهامات فراوانی پیرامون آن وجود دارد. امروزه، کارفرمایان بیشتر تمایل دارند نیروهای متخصص را از طریق این نوع استخدام به خدمت بگیرند، موضوعی که دغدغه و نگرانیهایی را برای افراد جویای کار ایجاد کرده است. بخشی از این نگرانی ناشی از اطلاع ناکافی درباره شرایط و قوانین حاکم بر این نوع قراردادها است.
تعریف استخدام پیمانی
در این مطلب قصد داریم به پرسشهای رایج مرتبط با استخدام پیمانی پاسخ دهیم. مواردی چون اینکه استخدام پیمانی دقیقاً چیست؟ چه شرایطی برای ورود به این نوع قراردادها لازم است؟ انواع قراردادهای موقت شامل چه مواردی میشود؟ و مهمتر از همه، مزایا و معایب این شیوه استخدام چگونه تعریف میشوند؟
استخدام پیمانی به چه معناست
استخدام پیمانی به معنای عقد قراردادی موقت است که معمولاً بین یک تا سه سال اعتبار دارد و برای انجام وظایفی مشخص تنظیم میشود. در این مدل قراردادی، جزئیاتی مانند مشخصات کارمند و کارفرما، نوع و ماهیت کار، حقوق و مزایا، و مدت قرارداد ذکر میشود.
استخدام پیمانی یعنی چه
در حالی که قرارداد موقت معمولاً قابلیت تمدید برای مدت زمانی حتی تا ۱۰ سال را دارد، اما پایبندی کارمند به مفاد قرارداد و رضایت کارفرما از عملکرد وی نقش تعیینکنندهای در تمدید آن برای سالهای آتی خواهد داشت. در صورتی که این معیارها محقق نشوند، امکان ادامه همکاری از طریق تمدید قرارداد فراهم نخواهد بود
استخدام پیمانی چگونه است
نحوهی استخدام پیمانی معمولاً از طریق شرکت در آزمونهای استخدامی دستگاههای دولتی انجام میگیرد. پس از قبولی در آزمون و طی مراحل گزینش، مصاحبه و ارزیابیهای پزشکی، قرارداد پیمانی بسته میشود و فرد به مدت محدود وارد سازمان میشود. این قرارداد در صورتی تمدید میشود که دستگاه اجرایی به نیروی انسانی نیاز داشته باشد و عملکرد فرد رضایتبخش باشد.
قرارداد استخدام پیمانی
قرارداد استخدام پیمانی توافقی رسمی بین فرد و دستگاه دولتی است که معمولاً برای مدت یکساله منعقد میشود و در صورت نیاز سازمان و رضایت از عملکرد، میتواند تمدید شود.
ضوابط استخدام پیمانی
ضوابط استخدام پیمانی براساس قوانین و مقررات سازمان اداری و استخدامی کشور تعیین میشود و شامل شرایط عمومی استخدام مانند تابعیت ایرانی، عدم سوءپیشینه کیفری، نداشتن اعتیاد، داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت قانونی برای مردان، و داشتن شرایط جسمی و روانی متناسب با شغل است.
شرایط استخدام پیمانی
فرادی که قصد استخدام بهصورت پیمانی را دارند، باید دارای شرایط عمومی و اختصاصی باشند. شرایط عمومی شامل موارد زیر است:
1. داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران
2. ارائه کارت پایان خدمت سربازی یا معافیت قانونی
3. عدم اعتیاد به مواد مخدر
4. فقدان سوءپیشینه کیفری
5. اثبات توانایی برای انجام وظایف شغلی
6. دارا بودن حداقل سن 18 سال.
شرایط اختصاصی استخدام پیمانی معمولاً توسط کارفرما تعیین میشود. این شرایط ممکن است شامل داشتن مدرک تحصیلی مرتبط با حوزه مورد نظر، سابقه کاری مرتبط و موفقیت در مصاحبه یا آزمون باشد. پس از کسب پذیرش، داوطلب موظف است فرمی را که توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور برای قرارداد موقت تنظیم شده است، تکمیل کن
حداکثر سن برای استخدام پیمانی
مطابق مقررات، حداکثر سن برای شرکت در آزمون استخدام پیمانی معمولاً 35 سال برای دارندگان مدرک کارشناسی، 40 سال برای کارشناسی ارشد و 45 سال برای دکتری است. البته این سنها ممکن است در آزمونهای مختلف و با در نظر گرفتن امتیازات ایثارگری یا بومیگزینی تغییر کند.
تمدید قرارداد استخدام پیمانی
قراردادهای موقت معمولاً بین 1 تا 3 سال منعقد میشوند، اما در صورت رضایت کارفرما از عملکرد کارمند پیمانی، امکان تمدید این قراردادها تا 5 سال و حتی 10 سال نیز وجود دارد. شرایط لازم برای تمدید قرارداد به شرح زیر است:
1. رضایت کارفرما اگر کارمند پیمانی وظایف خود را بهخوبی انجام دهد، رضایت کارفرما نسبت به وی جلب خواهد شد. البته هر فرد ممکن است دچار خطا شود، اما میزان نارضایتی نباید بیش از 10 درصد کل وظایف انجامشده باشد.
2. دریافت نکردن بیش از دو بار اخطار یکی از راههای سنجش رضایت کارفرما، عدم دریافت اخطار از سمت وی است. بر اساس بند (ج) ماده 9 آییننامه، دریافت بیش از دو اخطار کتبی یا بیش از یک توبیخ همراه با درج در پرونده میتواند مانعی برای تمدید قرارداد باشد.
ضوابط تمدید قرارداد استخدام پیمانی
3. حسن سابقه کارمندی که در طول مدت قرارداد از قوانین شرکتی یا رسمی تخطی نکند، احتمال بیشتری برای تمدید قرارداد خواهد داشت. فساد مالی و اخلاقی یا نقض مفاد قرارداد میتوانند حسن سابقه را تحت تأثیر قرار دهند.
4. نیاز کارفرما به نیروی انسانی گاهی کارمند تمامی شرایط لازم برای تمدید را دارد، اما به دلیل کاهش نیرو یا عدم نیاز کارفرما به خدمات وی، قرارداد تمدید نمیشود.
آیین نامه استخدام پیمانی
چنانچه کارمند پیمانی بیش از 7 روز غیبت غیرموجه داشته باشد، قرارداد موقت او یکطرفه فسخ خواهد شد. اما اگر نیاز به مرخصی طولانیمدت به علت بیماری، شرایط خانوادگی یا بارداری وجود داشته باشد، با موافقت کارفرما امکان استفاده از مرخصی بدون حقوق نیز فراهم است.
البته این دوره مرخصی جزو سابقه کاری محاسبه نمیشود اما قرارداد موقت همچنان معتبر خواهد بود. کارفرما موظف است حق بیمه کارمند را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند، اما این نوع بیمه شامل خدمات بازنشستگی نمیشود. علاوه بر این، اگر حادثهای در محل کار رخ دهد که منجر به ازکارافتادگی یا فوت کارمند شود، مستمری تأمین اجتماعی به وی یا خانوادهاش تعلق میگیرد.
کارمند پیمانی نمیتواند همزمان در دو شرکت مختلف قرارداد موقت داشته باشد و همچنین اجازه اشتغال همزمان در شرکتهای دولتی را نیز ندارد. در صورت تصمیم کارفرما یا کارمند به فسخ قرارداد موقت، باید یک ماه قبل از موعد مقرر اطلاعرسانی شود.
در صورتی که قرارداد موقت با اتمام آن تمدید نشود، کارفرما ملزم است بابت هر سال خدمت کارمند، معادل یک ماه حقوق پرداخت کند. همچنین در صورت نیاز به تغییر شغل کارمند پیمانی، امکان اصلاح و تمدید مجدد قرارداد وجود دارد.
قانون استخدام پیمانی
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره قوانین استخدام پیمانی، میتوان به تبصره 7 قانون استخدام کشوری مراجعه کرد که شامل آییننامه مربوط به این نوع استخدام است. این آییننامه چارچوب قوانین ناظر بر وظایف کارفرما و کارمند پیمانی را مشخص میکند.
قانون استخدام کارمندان پیمانی
طبق این آییننامه، قوانین اداری و استخدامی کارمندان رسمی و پیمانی مشابه هستند و قراردادهای موقت براساس ضوابط تعیینشده از سوی سازمان امور اداری و استخدامی کشور منعقد میشوند. تعهدات و وظایف هر دو طرف نیز در متن قرارداد موقت قید شده و اجرای آن برای هر دو طرف الزامی است.
مدت قرارداد استخدام پیمانی چند سال است
مدت قرارداد استخدام پیمانی چند سال است؟ طبق آییننامهها، قرارداد میتواند بین 1 تا 5 سال تنظیم شود، ولی در بیشتر موارد سالانه تمدید میگردد.
فسخ قرارداد استخدام پیمانی
در صورتی که فرد مرتکب تخلف اداری یا انضباطی شود، یا از نظر عملکرد مورد تأیید دستگاه اجرایی نباشد، سازمان میتواند قرارداد را فسخ کند. این موضوع باید همراه با مستندات قانونی باشد.
استعفا از استخدام پیمانی
فرد میتواند درخواست استعفا دهد، اما پذیرش آن بسته به نظر مقام مافوق و شرایط سازمان است.
انصراف از استخدام پیمانی
اگر قبل از شروع بهکار یا در ابتدای دوره، فرد قصد انصراف داشته باشد، باید مراحل قانونی را طی کرده و در صورت وجود تعهد محضری، ممکن است جریمه یا پرداخت هزینه آموزش متوجه او باشد.
جریمه انصراف از استخدام پیمانی
در صورت امضای تعهد رسمی یا گذراندن آموزش، جریمه انصراف معمولاً شامل بازپرداخت هزینههای آموزشی و اداری است.
لغو قرارداد استخدام پیمانی
اگر عملکرد فرد مناسب نباشد، یا تغییرات ساختاری در دستگاه ایجاد شود، قرارداد میتواند لغو شود.
شرایط لغو استخدام پیمانی
معمولاً شامل مواردی مانند اخلال در نظم، عدم رعایت اصول اخلاقی یا کاهش بهرهوری فرد است.
شرایط استعفا از استخدام پیمانی
استعفای کارکنان پیمانی تنها با درخواست کتبی و طی مراحل قانونی پذیرفته میشود.
حقوق استخدام پیمانی
میزان حقوق کارکنان پیمانی مطابق با جدول حقوقی مصوب در قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین میشود و شامل پایه حقوق، حق عائلهمندی، مزایای شغلی و فوقالعادهها است. بااینحال، حقوق آنها در اغلب موارد با حقوق کارکنان رسمی برابر است و تفاوت اصلی در مزایای بلندمدت و امنیت شغلی است.
حقوق استخدام پیمانی چقدر است
در عمل، تفاوت زیادی با استخدام رسمی از نظر پایه حقوق وجود ندارد، اما مزایای غیرنقدی (مثل امنیت شغلی و بازنشستگی) در پیمانی کمتر است.
تبدیل استخدام پیمانی به رسمی
یکی از دغدغههای کارکنان پیمانی، تبدیل وضعیت به استخدام رسمی است. در برخی شرایط خاص و بر اساس مجوز دولت، کارکنان پیمانی میتوانند تبدیل وضعیت شوند. این موضوع معمولاً نیازمند داشتن سابقه کاری، عدم محکومیت اداری، و گذراندن دورههای لازم است.
برای این منظور، دولت برخی شرایط خاص مانند سنوات خدمت، نیاز سازمان، قبولی در آزمون، رضایت از عملکرد و نبود مانع قانونی را تعیین کرده است. در صورت احراز این شرایط و اعلام نیاز دستگاه، ممکن است افراد بهصورت رسمی استخدام شوند.
شرایط تبدیل استخدام پیمانی به رسمی
برای تبدیل وضعیت از پیمانی به رسمی، برخی نهادها هر چند سال یکبار مجوز تبدیل وضعیت را از دولت دریافت میکنند. افراد باید دارای شرایط خاصی از جمله سنوات، نداشتن محکومیت، رضایتمندی مدیران و شرکت در آزمون داخلی باشند تا بتوانند از این فرصت بهرهمند شوند.
استخدام پیمانی در چه مشاغلی صورت میگیرد
استخدام پیمانی معمولاً در مشاغل عمومی، تخصصی و کارشناسی در ادارات و نهادهای دولتی مانند آموزشوپرورش، وزارت بهداشت، دستگاههای اجرایی، سازمانهای خدماتی و بعضاً در شرکتهای نیمهدولتی به کار گرفته میشود. این نوع استخدام برای آن دسته از پستهایی که نیاز فوری یا مقطعی به نیروی انسانی دارند مناسب است.
استخدام پیمانی شامل چه افرادی نمیشود
در مواردی مانند داشتن سوءپیشینه کیفری، بیماریهای خاص، عدم برخورداری از شرایط قانونی خدمت، یا ممنوعیت قانونی استخدام مجدد (مثلاً بازنشستگان یا مستخدمان منفصل)، استخدام پیمانی امکانپذیر نیست.
ظرفیت استخدام پیمانی
ظرفیت جذب پیمانی بر اساس مجوزهای سالانه دولت و بودجه عمومی تعیین میشود و از طریق آزمونهای استخدامی مشخص میگردد.
تفاوت استخدام پیمانی و قراردادی
کارکنان قراردادی اغلب با قوانین کار استخدام میشوند و رابطهای مبتنی بر قانون کار دارند، در حالی که کارکنان پیمانی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری هستند. امنیت شغلی در پیمانی بیشتر از قراردادی است و مزایای قانونی بیشتری نیز دارند. کارکنان پیمانی معمولاً بهصورت مستقیم از دولت حقوق میگیرند، در حالی که قراردادهای کار ممکن است با پیمانکاران یا شرکتهای واسطه باشد.
استخدام پیمانی یا قراردادی؛ کدام بهتر است
اگر به دنبال ثبات شغلی و ارتقای احتمالی در آینده هستید، پیمانی گزینه مناسبتری نسبت به قراردادی است.
فرق استخدام پیمانی و رسمی
استخدام پیمانی و رسمی دو نوع استخدام دولتی با ویژگیهای کاملاً متفاوت هستند. در حالیکه استخدام رسمی از امنیت شغلی بالایی برخوردار است و امکان اخراج فرد بسیار محدود است، استخدام پیمانی موقتی و وابسته به تمدید قرارداد است. البته حقوق و مزایای هر دو در بسیاری از موارد مشابه است، اما سطح پایداری و دسترسی به امتیازات در استخدام رسمی بالاتر است.
استخدام رسمی یا پیمانی
این سؤال بستگی به شرایط هر فرد دارد. اگر امنیت شغلی و ثبات مالی مهمترین اولویت شماست، استخدام رسمی گزینهای مطمئنتر است. ولی اگر امکان استخدام رسمی وجود نداشته باشد، استخدام پیمانی فرصت مناسبی برای ورود به بدنه دولت و کسب تجربه و سابقه کار محسوب میشود.
آزمون استخدامی پیمانی
برای ورود به استخدام پیمانی، شرکت در آزمونهای فراگیر یا آزمونهای داخلی دستگاهها الزامی است. تمامی استخدامهای پیمانی دستگاههای اجرایی از طریق آزمونهای فراگیر انجام میشود. این آزمونها سالی یکبار توسط سازمان سنجش یا جهاد دانشگاهی برگزار میشود و پس از قبولی، مراحل گزینش، معاینات پزشکی و سایر مراحل استخدامی انجام میشود.
جمع بندی
استخدام پیمانی مسیری نیمهثابت برای ورود به بدنه دولت است که نسبت به استخدام قراردادی، مزایای بیشتری دارد ولی به اندازه استخدام رسمی پایدار نیست. با رعایت ضوابط قانونی، کارمندان پیمانی میتوانند از فرصتهای ارتقا به رسمی نیز بهرهمند شوند. آشنایی با قوانین، حقوق، و تعهدات این نوع استخدام برای هر داوطلب یا کارمند ضروری است.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬