بررسی قرارداد آزمایشی

در این مقاله به بررسی قرارداد آزمایشی، شرایط، قوانین، مدت‌زمان، و تفاوت آن با سایر قراردادها می‌پردازیم. با همراهی وب‌ سایت رادیو استخدام، از آخرین اطلاعات شغلی و موقعیت‌های استخدامی مطلع شوید.

قرارداد آزمایشی

شروع کار در یک محیط جدید همیشه با هیجانات و نگرانی‌هایی همراه است. از یک طرف، فرد جویای کار نمی‌داند آیا محیط جدید با توقعات و شخصیت او سازگار است یا نه، و از طرف دیگر، کارفرما نیز از عملکرد و تعهد نیروی جدید اطمینان کامل ندارد.

در چنین شرایطی، نوع خاصی از استخدام تحت عنوان قرارداد آزمایشی می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد تا هر دو طرف قبل از همکاری دائم، فرصت بررسی و شناخت دقیق‌تری از یکدیگر داشته باشند.

قرارداد آزمایشی چیست

این نوع قرارداد در واقع یک توافق موقت میان کارفرما و کارگر است که در آن، شخص برای مدت محدودی به‌صورت آزمایشی مشغول به کار می‌شود.

در طول این مدت، عملکرد فرد، میزان توانمندی، هماهنگی با تیم و دیگر پارامترها توسط کارفرما بررسی شده و در نهایت تصمیم‌گیری برای ادامه یا قطع همکاری صورت می‌گیرد.

قرارداد کار آزمایشی چیست

قرارداد کار آزمایشی نوعی از قرارداد کار است که در آن، هدف اصلی بررسی عملکرد نیروی استخدام‌شده در یک بازه زمانی کوتاه است.

این قرارداد معمولاً برای شغل‌های تخصصی و مهم مورد استفاده قرار می‌گیرد تا کارفرما مطمئن شود که فرد مناسب برای جایگاه شغلی مورد نظر انتخاب شده است.

قرارداد کار آزمایشی چیست

در این نوع قرارداد، کارگر و کارفرما توافق می‌کنند که همکاری بین آن‌ها در ابتدا به‌صورت آزمایشی باشد. هدف از اجرای این مدل، ایجاد یک فضای واقعی برای سنجش عملکرد و تصمیم‌گیری نهایی در مورد عقد قرارداد دائم است.

در صورتی که هر یک از طرفین رضایت نداشته باشند، می‌توانند این قرارداد را در پایان دوره فسخ کنند.

قرارداد آزمایشی قانون کار

بر اساس قانون کار جمهوری اسلامی ایران، این نوع قرارداد به رسمیت شناخته شده و شرایط و محدودیت‌هایی برای آن تعیین شده است.

از جمله مهم‌ترین قوانین، می‌توان به محدود بودن زمان قرارداد آزمایشی و امکان فسخ آن توسط هر یک از طرفین بدون الزام به پرداخت خسارت اشاره کرد.

قرارداد آزمایشی در قانون کار

در قانون کار، قرارداد آزمایشی تحت شرایط خاصی مجاز شناخته شده است. برای مثال، مدت این قرارداد نباید بیش از یک ماه برای کارگران ساده و سه ماه برای کارگران متخصص باشد.

همچنین اگر کارفرما در طول این مدت متوجه شود که نیروی جدید صلاحیت کافی ندارد، می‌تواند بدون پرداخت حق سنوات و بدون الزام به ادامه همکاری، قرارداد را فسخ کند.

قرارداد کار آزمایشی

این مدل قرارداد، به‌عنوان یک ابزار سنجش و غربالگری در بازار کار شناخته می‌شود. کارفرمایان از قرارداد کار آزمایشی استفاده می‌کنند تا پیش از بستن قرارداد بلندمدت، مطمئن شوند نیروی جذب‌شده با الزامات شغلی و سازمانی همخوانی دارد.

این نوع همکاری در بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها رایج بوده و چارچوب مشخص قانونی دارد.

شرایط قرارداد آزمایشی

برای اینکه استخدام آزمایشی به‌درستی و مطابق قانون انجام شود، باید چند شرط اصلی رعایت شود. مهم‌ترین نکته این است که چنین قراردادی تنها در شروع همکاری با یک مجموعه جدید معتبر است.

اگر شما صرفاً در همان مجموعه ارتقاء شغلی گرفته‌اید، کارفرما حق ندارد مجدداً با شما قرارداد آزمایشی ببندد، چرا که از توانمندی‌های شما آگاه است و این قرارداد صرفاً برای ارزیابی اولیه نیروی تازه‌وارد کاربرد دارد.

شرایط قرارداد کار آزمایشی

از نظر حقوقی، این نوع قرارداد نیز مانند سایر قراردادهای کاری باید با رضایت و توافق طرفین تنظیم و امضا شود. تمام بندهای کلیدی مانند وظایف شغلی، ساعات کار، مرخصی، میزان حقوق، بیمه و سایر موارد مرتبط باید به‌طور شفاف در متن قرارداد درج شوند.

اگر حتی یکی از این موارد حذف یا نادیده گرفته شود، قرارداد از اعتبار قانونی خارج خواهد شد.

شرایط کار آزمایشی

در طول دوره آزمایشی، نیروی کار باید مانند سایر کارکنان، متعهد به انجام مسئولیت‌های محول‌شده باشد. از سوی دیگر، کارفرما نیز موظف است همه حقوق قانونی نیروی کار، از جمله بیمه، دستمزد توافق‌شده و دیگر مزایا را رعایت کند.

به بیان ساده، کار آزمایشی نباید به بهانه‌ای برای نقض حقوق کارگر تبدیل شود؛ بلکه صرفاً دوره‌ای برای بررسی صلاحیت شغلی اوست.

قوانین قرارداد آزمایشی

یکی از نکات کلیدی در اجرای صحیح قراردادهای آزمایشی، رعایت مدت زمان قانونی این نوع همکاری است. کارفرما مجاز نیست مدت نامحدودی برای این دوره در نظر بگیرد.

بر اساس مقررات، حداکثر مدت مجاز برای کارگران ساده یک ماه و برای کارگران متخصص، سه ماه است. تمدید این دوره نیز مجاز نیست. به‌عبارتی، اگر همکاری بیش از این بازه ادامه پیدا کند، رابطه کاری از حالت آزمایشی خارج شده و باید به قرارداد رسمی تبدیل شود.

همچنین، در دوره آزمایشی نیز تمامی حقوق قانونی کارگر، از جمله بیمه تأمین اجتماعی باید رعایت شود. آزمایشی بودن قرارداد دلیلی برای عدم پوشش بیمه‌ای نیست و در صورت عدم بیمه، کارفرما با جریمه قانونی و عواقب کاری روبه‌رو خواهد شد.

قوانین قرارداد کار آزمایشی

از دیگر مواردی که در قوانین مربوط به قرارداد آزمایشی ذکر شده، بحث عیدی و سنوات است. در صورتی که دوره آزمایشی به قرارداد دائم منجر نشود، نیروی کار مشمول دریافت عیدی و سنوات نخواهد شد.

این موضوع از یک سو باعث کاهش ریسک مالی کارفرما می‌شود، و از سوی دیگر به نیروی کار این فرصت را می‌دهد که بدون سابقه، فقط با تکیه بر مهارت‌های خود شانس استخدام در مجموعه‌های معتبر را پیدا کند.

در مجموع، قوانین مرتبط با قرارداد کار آزمایشی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم کارفرما و هم نیروی کار، در شرایطی شفاف و قابل پیش‌بینی وارد همکاری شوند.

قوانین فسخ قرارداد آزمایشی

یکی از نکات مهم در قراردادهای آزمایشی، حق فسخ برای هر دو طرف است. این نوع قرارداد برای بررسی عملکرد کارگر و شرایط محیط کار طراحی شده، بنابراین اگر هر یک از طرفین احساس نارضایتی داشته باشند، می‌توانند قرارداد را فسخ کنند.

فسخ قرارداد آزمایشی

اگر کارفرما تشخیص دهد نیروی کار توانایی کافی ندارد، می‌تواند قرارداد را فسخ کند، اما موظف است حقوق مدت کارکرد فرد را کامل پرداخت کند. این قانون مانع اخراج ناعادلانه شده و امنیت شغلی نسبی ایجاد می‌کند.

در مقابل، کارگر نیز می‌تواند در هر زمان قرارداد را قطع کند. در این حالت، فقط حقوق مدت زمانی که مشغول کار بوده را دریافت خواهد کرد. به‌طور کلی، فسخ قرارداد آزمایشی آزاد است، اما باید با رعایت حقوق قانونی هر دو طرف انجام شود.

مدت قرارداد آزمایشی

طبق قانون کار، مدت قرارداد آزمایشی بسته به نوع شغل متفاوت است. برای مشاغل ساده، حداکثر یک ماه و برای مشاغل تخصصی، حداکثر سه ماه در نظر گرفته می‌شود. پس از پایان این مدت، قرارداد باید به رسمی یا موقت تبدیل شود.

مدت زمان قرارداد آزمایشی

مدت زمان مجاز برای قرارداد آزمایشی مشخص و غیرقابل تمدید است. حداکثر یک ماه برای کارگران عادی و سه ماه برای کارهای تخصصی تعیین شده و ادامه همکاری پس از این دوره، نیازمند عقد قرارداد جدید است.

قرارداد آزمایشی یک ماهه

در شرایطی که شغل نیازی به مهارت یا تخصص بالایی نداشته باشد، قرارداد آزمایشی یک ماهه طبق قانون اجرا می‌شود. این نوع قرارداد اغلب برای کارگران ساده یا موقعیت‌های ابتدایی تعریف می‌شود.

کارفرما در این مدت فرصت دارد تا با عملکرد نیروی جدید آشنا شود و در صورت رضایت، همکاری را به قرارداد دائم تبدیل کند. در عین حال، کارگر هم می‌تواند شرایط کار را ارزیابی کرده و تصمیم نهایی‌اش را بگیرد.

قرارداد آزمایشی سه ماهه

برای مشاغل تخصصی و نیروهایی که مسئولیت‌های فنی یا مدیریتی دارند، قرارداد آزمایشی سه ماهه قابل تنظیم است. این مدت زمان فرصتی مناسب برای بررسی دقیق توانایی‌های حرفه‌ای فرد و ارزیابی سازگاری او با تیم کاری فراهم می‌کند.

بر اساس قانون کار، سه ماه حداکثر مدت مجاز برای قرارداد آزمایشی تخصصی است و امکان تمدید آن وجود ندارد.

تفاوت قرارداد کار آزمایشی و موقت

قرارداد کار آزمایشی با هدف ارزیابی اولیه نیروی کار تنظیم می‌شود و مدت آن محدود به 1 تا 3 ماه است. در این مدت، رابطه کاری هنوز قطعی نیست و هر یک از طرفین می‌توانند قرارداد را فسخ کنند.

در مقابل، قرارداد کار موقت برای مدت‌زمان معین اما با شرایط کامل استخدامی (بیمه، حقوق، عیدی، سنوات و…) بسته می‌شود و فسخ آن بدون توافق دو طرف یا دلایل قانونی ممکن نیست. به‌عبارت ساده، قرارداد موقت رسمی‌تر و الزام‌آورتر از قرارداد آزمایشی است.

نمونه قرارداد آزمایشی

در بالا می‌توانید نمونه‌ای از یک قرارداد آزمایشی یا همان قرارداد کار موقت را مشاهده کنید.

قرارداد آموزشی اداره کار

قرارداد آموزشی نوعی همکاری است که در آن، فرد بدون داشتن سابقه شغلی مشخص، برای یادگیری مهارت‌های خاص در یک مجموعه مشغول به کار می‌شود. طبق ضوابط اداره کار، این نوع قرارداد باید مدت‌دار باشد و مشخص کند که فرد چه آموزش‌هایی دریافت می‌کند.

قرارداد آموزشی معمولاً برای کارآموزان، دانش‌آموختگان یا نیروهای تازه‌وارد در نظر گرفته می‌شود و پس از پایان دوره، ممکن است به قرارداد کاری دائم تبدیل شود.

جمع‌ بندی

قرارداد آزمایشی نوعی قرارداد کوتاه‌مدت است که در آن، عملکرد نیروی کار و شرایط محیط کاری بررسی می‌شود. این قرارداد از نظر حقوق و مزایا با سایر قراردادها تفاوتی ندارد و فرصتی برای تصمیم‌گیری آگاهانه پیش از استخدام رسمی فراهم می‌کند.

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

شیفت شب کاری

قانون کار در ایران

محاسبه شب کاری

مطالعه بیشتر